برای همه ما توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات امری بدیهی است. چرا که مزیت‌های بسیار آن را به چشم دیده‌ایم و اوصاف خارق‌العاده‌اش را به گوش شنیده‌ایم. سرعت، کیفیت، شفافیت و عمومیت دسترسی به اطلاعات و دانش و در نتیجه بهره‌وری، توسعه انسانی و اجتماعی و توسعه اقتصادی و همچنین ارتباطات گسترده، برخی از منافع اطلاعات و ارتباطات محسوب می‌شوند. دنیا در تعقیب فناوری اطلاعات و ارتباطات به سوی جامعه اطلاعات محور یا جامعه دانایی محور می‌شتابد. فناوری اطلاعات و ارتباطات شتابان به پیش می‌رود و برای هیچ کشوری درنگ جایز نیست. در توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، هم باید شتاب کرد و هم باید شتابزده عمل نکرد. توسعه تقلیدی فناوری اطلاعات و ارتباطات بدون در نظر گرفتن جوانب آن نه تنها یک فرصت بزرگ نیست، بلکه تهدیداتی عظیم به دنبال خواهد داشت. بنابراین چه باید کرد؟ سازمان‌ها هنگام مواجهه با فشارهای محیطی، سازمانی، بازار، تغییرات در فناوری‌ها، اقداماتی را در راستای تضمین موفقیت و یا صرفاً حفظ حیات خود انجام می‌دهند. به این اقدامات مهم، فعالیت‌های کلیدی پاسخگو گفته می‌شود. این گونه اقدامات در واقع برخاسته و ناشی از مسایل یا دغدغه‌های کلیدی سازمان هستند. فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان یک ابزار راهبردی، نقش به سزایی در جهت پشتیبانی و اجرای کارآمد و اثربخش این اقدامات داشته و در برخی موارد، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات تنها راهی است که سازمان‌ها می‌توانند به آن تکیه نمایند. همچنین، فناوری اطلاعات و ارتباطات به طور مستقیم می‌تواند باعث ایجاد فشارهای محیطی جدیدی بر سازمان‌ها شود. یکی از چالش‌های اساسی در برابر کاربری و توسعه صحیح فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان‌ها، دستیابی به درک درستی از فناوری اطلاعات و ارتباطات و قابلیت‌های آن است. این شناخت زمانی ایجاد می‌شود که با دید کاملاً موشکافانه به مقوله فناوری اطلاعات و ارتباطات نگریسته و زوایای اصلی آن را مورد شناسایی قرار دهیم. سپس براساس آن، اقدام به کاربری و توسعه صحیح آن در سطح سازمان خود نماییم.
در یک سازمان می‌بایست بین اهداف، برنامه‌های راهبردی و سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات و همچنین اهداف و برنامه‌های راهبردی سازمان هماهنگی و تعادل لازم ایجاد کرد. اساساً فناوری در صورتی که در جهت مأموریت و اهداف کاری سازمان بکار گرفته نشود دارای ارزش محدودی خواهد بود و راه‌حل‌های IT نیز تنها زمانی برای سازمان مفید و مؤثر می‌افتد که براساس درک مأموریت‌ها، اهداف، فرآیندهای کاری و نیازهای سازمان ارائه شده باشند. هدف اصلی یک برنامه راهبردی IT، تعیین و پیاده‌سازی زیرساخت و خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات برای شرکت ایران ارقام است به گونه‌ای که بتواند تحقق اهداف کسب و کار و راهبردهای سازمان را پشتیبانی نماید.
در شرکت ایران ارقام تاکنون هیچگونه فعالیتی در تدوین برنامه‌ریزی راهبردی فناوری اطلاعات و ارتباطات صورت نگرفته و نگارنده با مطالعه وضع موجود و به لحاظ استراتژیک بودن فعالیت های شرکت برای اداره شرکت، در نظر دارد در این خصوص چارچوبی مناسب ارائه نماید.
هدف پژوهش حاضر، ارائه و پیشنهاد چارچوب مناسب در زمینهء برنامه‌ریزی راهبردی فناوری اطلاعات و ارتباطات شرکت ایران ارقام است. روش تحقیق اکتشافی است ، بر این مبنا ابتدا مدل‌ها و فرایندهای برنامه‌ریزی راهبردی IT با مطالعات کتابخانه‌ای و جستجوهای اینترنتی استخراج و با هم مقایسه و سپس با طرح پرسشنامه و استفاده از تحلیل آماری استخراج و به عنوان پیشنهاد چارچوب برنامه‌ریزی راهبردی IT شرکت، ارائه گردید. مدیران و معاونین شرکت (27 نفر) به عنوان جامعه آماری انتخاب شد. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه و برای بررسی تحلیلی فرضیه‌های آماری (استنباطی)، از نرم‌افزار SPSS استفاده شد. یافته ها نشان دادند که تعیین دوره زمانی طرح، تعیین ذینفعان پروژه، زمانبندی فعالیت‌های ITSP تقسیم‌بندی وظایف و متعهدسازی مدیران در گام برنامه‌ریزی مهم است و در گام مستندسازی راهبرد شرکت، مستند کردن محوری و قلمرو آن، مسائل کلیدی سازمان از مراحل گام دوم دارای اهمیت است و در گام تعیین راهبرد، تعیین ارزش‌های محوری، تعیین اهداف راهبردی فناوری، مشخص کردن چشم‌انداز در تعیین راهبرد IT سازمان از مراحل گام سوم مهم است. در گام تعیین وضعیت فعلی IT مستند کردن مشخصات نرم‌افزارها، سخت‌افزارها، پروژه‌های فعلی و آینده و تعیین ساختار سازمانی مطلوب، در تعیین وضعیت فعلی IT سازمان در مراحل گام چهارم مهم است و تهیه نمودار سازمانی فعلی واحد IT فاقد اهمیت است. در گام ترسیم وضعیت آینده IT در مورد شاخص ترسیم وضعیت آینده در حوزه‌های (زیرساخت سازمانی، معماری) ترسیم وضعیت آینده IT مهم است. شناسایی و درک محیط IT، ایجاد طوفان فکری برای تعیین فرصت‌ها و مستندسازی آینده در قالب نمودار و جداول فاقد اهمیت و در گام تحلیل فاصله مقایسه دو وضعیت فعلی و پیشنهادی IT درتحلیل فاصله IT اهمیت کمی دارد و در مورد سایر شاخص‌ها پر اهمیت است. در گام اطلاع‌رسانی نتایج شاخص ارائه «خلاصه طرح» در واحد IT مهم است و شاخص تهیه «خلاصه طرح» اهمیت کمی دارد.
متن کامل مقاله را به تالیف آقایان کوروش منتظری (مدیر عامل شرکت ایران ارقام)، ایرج افشار احمدی (مدیر سرمایه انسانی شرکت ایران ارقام)، محسن عامری شهرابی از لینک زیر دریافت نمایید.
خبر بعدی
شما هم می توانید در مورد این خبر نظر بدهید
افزودن نظر جدید